Julian Bushoff
Doordat het Rijk grandioos tekort schiet, wordt de gemeente Groningen gedwongen flink te bezuinigingen. Dat leidt tot pijnlijke maatregelen. Omdat we in Groningen naar elkaar omzien, ontzien we de meest kwetsbare inwoners zoveel mogelijk en blijven we, in mindere mate, investeren in de noden van de samenleving. Lees hieronder de woordvoering van onze fractievoorzitter Julian Bushoff over de gemeentebegroting.
Voorzitter dit jaar zou Joop den Uyl 100 jaar zijn geworden, ook is dit het jaar waarin de sociaaldemocratie 125 jaar bestaat in Nederland. Als je terugkijkt op de afgelopen decennia en kijkt waar we nu staan is het ontegenzeggelijk waar dat er veel vooruitgang is geboekt. Op het gebied van gelijkheid, sociale zekerheid, rechtvaardigheid en technologie. Maar noodzakelijke veranderingen en modernisering hebben de neiging de verschillen tussen (kans)rijk en (kans)arm te vergroten. En de verplichting om bij alle noodzakelijke veranderingen en modernisering geen dorp, geen wijk, geen mens achter te laten, is misschien nog wel een grotere verplichting dan het streven naar vooruitgang zelf. Voor mij vormen ze echter een onlosmakelijk geheel. Het streven naar rechtvaardige vooruitgang zit namelijk in het DNA van de sociaaldemocratie.
En voorzitter met dat ideaal stond ik een jaar geleden ongeveer dag en nacht campagne te voeren en ik niet alleen, veel van mijn collega’s van allerlei politieke partijen zag ik datzelfde doen. Campagne voeren om straks met je politieke overtuiging vanuit de Groningse gemeenteraad iets te kunnen betekenen voor de inwoners van Groningen, een verschil te maken. Maar kun je dat verschil vandaag de dag in de Groningse gemeenteraad wel maken? Het antwoord is volgens mij ja, maar het wordt ons wel steeds moeilijker gemaakt. Er is steeds minder financiële ruimte en daarmee ook politieke ruimte om een verschil te maken. Doordat het Rijk grandioos te kort schiet worden gemeenten en ook Groningen gedwongen te bezuinigingen. Dat is pijnlijk en als je maar liefst 35 miljoen euro per jaar moet bezuinigingen, terwijl het vet al van de botten is, zitten er in de begroting die vandaag voorligt ontegenzeggelijk pijnlijke maatregelen.
Dat is de keiharde realiteit van vandaag de dag. Maar de realiteit is ook dat we het ons als gemeente niet kunnen veroorloven om niks te doen. Want er dreigt een tweedeling in de samenleving. Een tweedeling zoals Joop den Uyl al zei, als die eenmaal een feit is, niet alleen de samenleving zou breken, maar ook ons opbreken. En voorzitter we zien het gebeuren als je fiets van Groningen zuid naar Groningen noord, fiets je 6km en ga je zo’n 6 jaar terug in levensverwachting. De basisschool waar ouders hun kind naartoe sturen maakt uit voor de kansen van het kind in het vervolgonderwijs. Een betaalbare woning vinden voor jongeren en mensen met een laag of middeninkomen wordt steeds moeilijker. En ondanks de economische hoogtij dagen staan er nog steeds duizenden mensen zonder werk aan de zijlijn. De vraag is; zien we ze nog? Of moet iedereen het zelf maar uitzoeken? De PvdA vindt van niet. Wij staan voor een ongedeelde samenleving waarin we naar elkaar omzien. En dat is ook een uitgangspunt van deze begroting, de meest kwetsbare inwoners zoveel mogelijk ontzien, de sociale infrastructuur overeind houden en hoewel in mindere mate en minder snel blijven investeren in de noden van de samenleving.
Dit doen we door de grenzen op te zoeken van de boekhoudregels van het Rijk. Een deel van de tekorten lossen we namelijk niet op in onze begroting, maar beter gezegd worden weg gewerkt. We gaan uit van compensatie van het Rijk, we gaan creatief om met de volumegroei in de zorg, zetten het rekening resultaat in en gaan strakker begroten. Allemaal wat technisch en wellicht saai klinkende maatregelen maar wat de PvdA betreft o zo belangrijk, want daarmee dringen we het tekort met miljoenen euro’s terug. Als we dit niet zouden doen, zouden we nog voor miljoenen euro’s meer aan uiterst pijnlijke bezuinigingsmaatregelen moeten nemen en geen enkele investeringsruimte meer over zouden houden. Nu, door dit wel te doen, blijven we investeren in de noden van de samenleving. Zo helpen we met de basisbaan en het werkprogramma meer mensen aan het werk. Hard nodig om de tweedeling tussen zij die wel een baan hebben en zij die aan de zijlijn staan tegen te gaan. Toch blijft er wat de PvdA betreft op gebied van mensen aan het werk helpen een groep mensen onderbelicht, namelijk de niet uitkeringsgerechtigden, ook wel nuggers genoemd. Daarom dienen we een motie in om ook deze mensen aan het werk te helpen. Naast dat we blijven inzetten op meer werk, gaat deze coalitie ook voor minder armoede. Ondanks de moeilijke financiële tijd, bezuinigen we niet op het armoede en minimabeleid.
Maar wat de PvdA betreft mogen we nog wel een stapje meer doen en daarom zullen we ook een voorstel doen voor meer geld naar armoede en minimabeleid.
Op het gebied van armoede doet zich ook een nieuwe vorm voor, energiearmoede. Door stijgende energielasten houden mensen steeds minder geld over om de eindjes aan elkaar te knopen. Daarom dienen GroenLinks, PvdA en een aantal andere partijen een amendement in om de precario opbrengst met 150 duizend euro te verhogen. We gaan dit structureel inzetten op een collectieve aanpak van energiearmoede, via de wijkenergie- en wijkvernieuwingsplannen. Daarnaast doet de PvdA samen met GroenLinks en andere partijen het voorstel om met eigen middelen en een rijkssubsidie woningen van met name minima te verduurzamen. Hiervoor willen we gebruik maken van participatiebanen in de vorm van energiecoaches. Daarmee snijdt het mes aan 2 kanten, we creëren meer participatiebanen, om meer mensen op weg naar werk te helpen en we gaan energiearmoede tegen door het verduurzamen van woningen van minima.
Over woningen gesproken, we willen graag voor iedereen een betaalbare fijne woning in een groene en veilige omgeving. Door bezuinigingen kunnen we daarin minder investeren dan gewild, maar we blijven, de voor de PvdA belangrijke, wijkvernieuwingsplannen voortzetten. Ook dient de PvdA een motie in om ervoor te zorgen dat de bezuinigingen niet ten koste gaan van betaalbaar wonen en gemengde wijken. De PvdA wil juist gemengde wijken en dorpen waarin allerlei inkomensgroepen naast elkaar wonen. Waar buren elkaar een handje helpen en men let op de vriendelijke oude buurvrouw. Kortom een Groningen waarin we zeker zijn dat we naar elkaar omzien. Daarin zijn buurt- en dorpsaccommodaties en speeltuingebouwen, laagdrempelige ontmoetingsplekken, ontzettend belangrijk. Om deze te helpen en mogelijke financiële knelpunten in de toekomst op te lossen stelt de PvdA met een amendement voor om een fonds van 100 duizend euro in het leven te roepen voor buurt- en dorpshuizen.
Voorzitter, dan een van de belangrijkste middelen om rechtvaardige vooruitgang te realiseren is onderwijs. Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat we met deze begroting blijven investeren in nieuwe toekomstbestendige schoolgebouwen juist ook in de armere wijken. Dat we de voor- en vroegschoolse educatie uitbreiden naar 16 uur per week voor alle peuters. Maar voorzitter hoe goed we ons daar in Groningen ook voor inzetten, hebben we ook hier helaas te maken met een groeiend tekort aan leraren, onderwijsassistenten en kind begeleiders op de kinderopvang. Een structureel probleem dat onder andere zit in de werkdruk en de waardering. Een partijgenoot van mij zij het laatst heel treffend, een leraar die kennis overbrengt verdient minder dan een reclameman die onzin verkoopt. Voorzitter dat resulteert in private rijkdom en publieke armoede. Een tweedeling die wat de PvdA betreft aangepakt moet worden en structurele oplossingen vraagt. Waar het Rijk het nalaat om het lerarentekort structureel aan te pakken, vinden wij goed onderwijs voor onze kinderen ontzettend belangrijk. Op lokaal niveau zijn onze middelen zeer beperkt maar we zijn het verplicht om ons uiterste best te doen. Daarom komt de PvdA met een motie een voorstel om werkzoekenden en mensen in sectoren waarin de werkgelegenheid in de nabije toekomst afneemt, te stimuleren, te ondersteunen en te helpen bij het zetten van de stap naar het onderwijs. Zodat elk kind zeker kan zijn van een leraar voor de klas.
Voorzitter aan het begin van mijn betoog stelde ik de vraag of je het verschil nog kan maken. Ik denk dat deze begroting en de voorstellen die wij als PvdA doen laten zien dat je nog steeds sociale keuzes en het verschil kan maken. Gegeven de omstandigheden maken we er het beste van. Maar het wordt wel steeds moeilijker, het water staat ons aan de lippen, waar het Rijk zwemt in het geld en dreigen wij kopje onder te gaan, dat kan zo niet langer! Er moet meer geld bij om tegemoet te komen aan de noden in de samenleving en echt te kunnen investeren in een duurzame toekomst met kansen voor iedereen.
