Samenvatting inloop Mensenhandel

De PvdA sprak met deskundigen, politici en belangstellenden afgelopen vrijdag 30 oktober over Mensenhandel.

Laura de Vries van de MJD gaf een presentatie over haar werk bij de hulp aan slachtoffers van mensenhandel. Nico Schrijver hoogleraar internationaal recht in Leiden en Eerste Kamerlid voor de PvdA sprak over de internationale kant van het probleem. Diederik van der Meide reageerde vanuit de PvdA raadsfractie.

Mijn aantekeningen van de inloopbijeenkomst.

Hanneke Gibcus

Op 30 oktober 2015 ben ik naar de inloopbijeenkomst van de PvdA Groningen geweest. Het thema was Mensenhandel. Als geïnteresseerde deelnemer heb ik besloten mijn aantekeningen te delen met anderen.

Wat is mensenhandel?
Artikel 273 f wetboek: arbeidsuitbuiting, vervoeren, werven, overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon onder dwang met als doel uitbuiting.

Bij mensenhandel vindt er continu uitbuiting plaats, want het slachtoffer heeft nimmer toestemming gegeven. Het is een misdaad tegen het slachtoffer (individu) en mensenhandel gebeurd overal. In Nederland, maar ook daarbuiten.

Het probleem is groot. CoMensha heeft tot nu toe 1561 slachtoffers geregistreerd. CoMensha is de instelling die zich inzet voor een beter leven voor slachtoffers van mensenhandel. Zij brengen slachtoffers in beeld. Dat doen ze door anoniem over hen te rapporteren. Zij weten hoe oud ze zijn, waar ze vandaan komen en in welke sector de uitbuiting plaatsvond. De grootste groep heeft Nederlandse nationaliteit en de meeste uitbuiting vindt plaats in de prostitutie.

In Groningen is er een zorgcoördinatie. Momenteel heeft men 40 nieuwe meldingen gekregen. Dit naast de zorgcoördinatie van 150 potentiële slachtoffers per jaar. De meeste komen uit de stad Groningen. Er komen ook veel vrouwen uit Nigeria. Van de 40 meldingen doen niet allemaal aangifte van uitbuiting. Het strafproces is lang en er heerst angst voor represailles. De Lage strafmaat van dader ten opzichte van de daad weerhoudt veel meisjes ervan om aangifte te doen. De bewijslast is vaak moeilijk. Beiden (Dader en slachtoffer) hebben recht op verweer. Het is moeilijk om zaken te bewijzen omdat het hier vaak om 1 op 1 situaties gaat. Daarom is samenwerking met sociale organisaties en het delen van informatie belangrijk. Hiermee kunnen de rechten van verdachte en slachtoffer worden geborgd.

De politie beoordeeld wettelijk of iemand slachtoffer is. Enkele slachtoffers vallen door de mazen van de wet. De politie wil in de vrouwen tijd investeren om het slachtofferschap uit te zoeken. Er wordt niet louter naar het juridische aspect gekeken m.a.w. of iemand al dan niet slachtoffer is. De aandacht gaat vooral naar de zorg voor mensen die getraumatiseerd zijn.

Wat doet de zorgcoördinator?
De zorgcoördinator organiseert de opvang en hulp aan het slachtoffer. Er wordt begeleiding van het strafrechtelijke proces gegeven. Verder ook begeleiding bij het verblijfsrechtelijke traject. Tenslotte worden ook zorg- en netwerkoverleggen georganiseerd.

Hoe kunnen wij mensenhandel signaleren?
Er zijn zaken waaraan je direct kunt herkennen dat er sprake moet zijn van uitbuiting en mogelijk mensenhandel. Bij de volgende zaken is alertheid geboden:

• Buitenproportionele werktijden;
• Het ontbreken van een eigen woonruimte;
• Overnachten op de werkplek;
• Onbekendheid met eigen woon-werkadres;
• Slachtoffer mag geen contact hebben met de buitenwereld/ beperking bewegingsvrijheid;
• Kenmerken of sporen die duiden op lichamelijke mishandeling;
• Is afkomstig uit Bronland: Bulgarije, Tsjechië en China;
• Overbewoning op woonadres;
• Werken onder gevaarlijke en slechte omstandigheden;
• Schoolverzuim of schooluitval;
• Wegloopgedrag.

Bij Nederlandse meiden is het moeilijk om signalen op te vangen zoals schoolverzuim en wegloopgedrag. Dat zijn namelijk ook signalen van pubergedrag.

Als wij naar het buitenland kijken dan zien wij dat er verschillend gedacht wordt over mensenhandel. De definitie verschilt per land en dat maakt internationale samenwerking moeilijk. Belangrijk is dan een internationale aanpak. Instellingen die belangrijk zijn dan de ILO: internationale arbeidsorganisatie, de Raad van Europa: verdrag tegen mensenhandel, de Europese Unie: EU richtlijnen. Er moet bijvoorbeeld meer implementatiewetgeving komen op nationaal niveau.

Niet te vergeten de Verenigde Naties: mensenhandel bij gewapend conflict. Dit speelt vooral bij de Veiligheidsraad. Het betreft hier misbruik van vrouwen en kinderen bij gewapend conflict: 13.25 proces. Zie ook het Internationale programma tegen “ trafficking” van vrouwen en meisjes. De bronlanden hiervoor zijn: Thailand, Bulgarije en Hongarije. Nederland/België/ Spanje zijn doorgangslanden door hun liberale houding.

Hoe verloopt het wetgevingsproces in Nederland?
De afhandeling van de prostitutiewet sleept jaren. Inzet op strafbaarstelling: verhoging leeftijd van 18 naar 21 ( Bedrijfsmatige aanpak van Prostitutie/ bordeel en privé). De laatste behandeling vond plaats op 25 juli 2015. Nu ligt de wet weer bij de Tweede Kamer en dan komt het volgend jaar weer in de Eerste Kamer.

Wat vindt de politie in Groningen?
De politie in Groningen vindt de registratie van de prostitutie belangrijk. Dan weet de klant dat iemand 21 jaar of ouder is. Een pasje krijg je als je geen slachtoffer bent van mensenhandel. Door het langzame wetgevingsproces gaat elke gemeente nu zijn eigen beleid voeren. In Leeuwarden moet een prostituee 21 jaar of ouder zijn. In Groningen hanteren ze 18 jaar als leeftijdsgrens. Doordat de politiek teveel in de wetgeving wil opnemen leidt dit ertoe dat het wetgevingsproces vertraagd. Voor de politie is het moeilijk om als Politie binnen te vallen. Je kunt toch moeilijk bij iedereen binnenvallen die de gordijnen dicht doet. Wel heeft de politie in Groningen sinds 2005 een convenant waarbij er informatie kan worden uitgewisseld. In 2008 is een tweede convenant afgesloten waarbij de politie samenwerkt met sociale partijen. 1 keer in de 14 dagen komt de politie met ketenorganisaties en sociale partijen bijeen om info uit te wisselen. Via de Kamer van Koophandel kunnen ook prostitutiebedrijven gesignaleerd worden.

Wat vindt politiek Groningen (De PvdA)?
In januari 2016 worden de ramen in het A-Kwartier gesloten. In Groningen wordt ook overwogen om de leeftijdsgrens van 18 naar 21 te verhogen. Instellingen zoals het Leger des Heils kijken met belangstelling uit naar wat de gevolgen van de sluiting van het A-kwartier zijn voor de Tippelzonde.

Ik vind dat Politiek Groningen en vooral de PvdA meer moet doen. Zij moeten alerter zijn en inzetten op verbeteren van strafrechtelijk proces (druk op de landelijk politiek), op ondersteuning van de sociale Medische Zorg, van opvanghuizen en instellingen die een goed uitstapbeleid voeren door projecten van deze instellingen te ondersteunen. Tenslotte kan de PvdA Groningen ook kijken naar een goed preventiebeleid door instellingen daartoe te stimuleren.

Noot van de Pandgroep
De Pandgroep trekt de volgende conclusies:

1. Het is een illusie om met een grondige regeling van legale prostitutie het misbruik door mensenhandelaars te kunnen aanpakken;
2. Regelgeving moet er vooral op gericht zijn dat er zo weinig mogelijk belemmeringen zijn voor hulpverleners om mensen te helpen en ze uit handen van criminelen te halen en te houden;
3. Mensenhandel en mensensmokkel hoort hoog op de internationale agenda te staan;
4. De strijd tegen de mensensmokkelaars mag niet de strijd tegen mensenhandel en uitbuiting doen ondersneeuwen;
5. De PvdA fractie in de gemeenteraad moet alert blijven op de bestrijding van mensenhandel in Groningen.
6. Er was een zeer uitvoerige gedachtewisseling tussen deskundigen, politici en belangstellenden. Een uitstekende gedachtewisseling en discussie onder de goede leiding van Erica van Lente.

Klik hier om aankondigingen van themamiddagen per email te ontvangen.