Grand Theatre blijft behouden

Aan het begin van dit jaar werd duidelijk dat het niet goed ging met het Grand Theatre aan de Grote Markt. Het Grand werd in 1980 eerst gekraakt – het was daarvoor een bioscoop – en daarna ontwikkelde het zich tot een ‘werkplaats’ voor vooral jonge theatermakers. Dat liep goed tot het moment dat het Rijkssubsidie in 2012 kwam te vervallen. Belangrijke oorzaak daarvan was de bezuiniging die Halbe Zijlstra (VVD) als staatssecretaris doorvoerde. Voor een deel was dat niet helemaal onbegrijpelijk want er was wildgroei ontstaan in theaterland. Aanvankelijk waren er vier werkplaatsen in Nederland – waaronder het Grand – later waren dat er 27!

Tegelijk met de bezuinigingen in 2012 werd een nieuwe directeur aangesteld, een frisse wind zou je kunnen zeggen, iemand van buiten die meteen ook bestuurder werd. De Raad van Toezicht (RvT) bleef op afstand. Er werden enkele mensen ontslagen en de koers moest verlegd worden.

Wat er vervolgens gebeurd is, is nog steeds niet erg duidelijk. Maar, zo heb ik begrepen, het personeel had in de loop van 2014 in de gaten dat financieel niet alles op orde was. RvT ingelicht, gemeente in de control-stand, maar het kwaad was blijkbaar al geschiedt. Het faillissement werd aangevraagd, overigens  door de RvT. Er lijkt in een vrij korte periode een groot tekort te zijn ontstaan. Reken me er niet op af, maar ik meen in de orde van grootte van drie ton! Helaas kunnen wij nog slechts gissen naar de oorzaak ervan. Het rapport van de curator heb ik niet gezien. Over de oorzaken denk ik het volgende: een combinatie van een moeilijk opgave (de bakens moesten verzet worden, het subsidie was aanzienlijk minder, er moest anders geprogrammeerd worden, er moest meer publiek naar binnen) en falend management.

Toen de  rookpluimen waren opgetrokken rees de vraag: hoe nu verder?

Er werd – uiteraard zou ik haast zeggen – een extern adviseur opgetrommeld. Waarom is mij niet duidelijk geworden, zeker niet omdat er een goede advies commissie is. Een soort bestuurlijk reflex noem ik dat. Overbodig ook, denk ik. De adviseur vond dat de Oosterpoort/Stadsschouwburg, een gemeentelijke ‘dienst’ de problemen maar moest oplossen. het advies werd overgenomen door de wethouder, ondanks duidelijke signalen uit de Raad dat dat niet zo’n goed idee was. Inmiddels had ook het veld – lees een zestal culturele clubs- van zich laten horen; Ook zij zouden het Grand wel kunnen exploiteren. Ook niet zo’n goed idee, vond in ieder geval de PvdA, want die clubs hebben ook allemaal hun eigen belangen. Ook het publiek begon zich te roeren; en werd een petitie gestart met als speerpunt om het Grand onafhankelijk te laten blijven. Ruim 1500 mensen tekenden die petitie. Ah, dat is pas burgerparticipatie, dacht ik!

Na de laatste commissievergadering kregen wij niet het geruststellende gevoel van de wethouder dat hij ook op zo kort mogelijke termijn een autonoom theater aan de Grote Markt wilde; ons inziens hard nodig omdat zeker in de cultuur een tegenkracht nodig is voor een grote organisatie als de OP/SB. Daarom hielden wij voet bij stuk en vroegen om behandeling in de gemeenteraad zelf.

In die periode van twee weken was er druk overleg met de culturele instellingen, de stichting Groet markt 35 (de stichting die eigenaar is), de wethouder en de woordvoerders cultuur van de meeste partijen in de raad.

In de raad van woensdag 24 juni heeft de wethouder op ons verzoek – en gesteund door de voltallige raad – klip en klaar toegezegd dat het Grand Theatre in ieder geval per 1 januari 2017, maar zo snel als het kan zelf al eerder de regie terugkrijgt als het gaat om de programmering, en belangrijker nog: ook het ontwikkelen van een nieuwe artistieke visie voor de nieuwe cultuurnotaperiode vanaf 2017.

Kortom: de toekomst ziet er weer goed uit voor het Grand, tenminste als de nieuwe stichting o.l.v. Anton Smit (ooit de zakelijke man van de voorganger van het NNT), Henk Scholten (idem, maar dan als dramaturg), Jacques van Veen (ooit schouwburgdirecteur alhier) en Jan Zoet (uit Rotterdam). En bestuur van zwaargewichten, die trouwens wel de moed moeten hebben ruim baan te geven aan een nieuwe generatie die een nieuwe artistieke lijn uit moeten gaan zetten. Maar vooralsnog heb ik daar veel vertrouwen in. En ook heel belangrijk: het theater kan in augustus weer gewoon open voor de voorstellingen van Noorderzon. Omdat het publiek de weg naar het Grand moet kunnen vinden!

Diederik van der Meide
Gemeenteraadslid PvdA Groningen