Maidenspeech Joren van Veen

4 oktober 2022

Het is ons politici niet vaak gegund dat we een blik in de toekomst kunnen werpen om te zien wat de gevolgen van onze keuzes zullen zijn. Maar afgelopen zomer werd ons die unieke kans geboden.

Extreem weer zette de wereld in brand. Enorme hitte zorgde voor droogte waardoor oogsten mislukten en onze rivieren bijna droogvielen. Deze zomer gaf ons een glimp van een wereld waar klimaatverandering de dagelijkse realiteit is.

Tegelijkertijd zorgde de oorlog in Oekraïne voor ongekend hoge gas & en energieprijzen. Mensen met hoge inkomens rijden een tesla, wonen in goed geïsoleerde woningen en hebben hun dak vol zonnepanelen. Maar het grootste deel van de Groningers heeft die luxe niet. En juist voor diemensen slaat een maandelijkse rekening, van 300,- extra het fundament onder hun huishoudboekje weg. Deze zomer maakte ons pijnlijk duidelijk dat we tot nu toe geen eerlijke energietransitie hebben en wat de concrete gevolgen daarvan zijn.

Een blik in de toekomst dus.

Maar ik ben juist de politiek ingegaan omdat ik ervan overtuigd ben dat de toekomst niet vaststaat en we deze gezamenlijk vorm kunnen geven. De overheid is daarbij het sociale construct, ons set van afspraken en regels, waar echt het verschil gemaakt kan worden. De overheid kan met lef en visie sociale bewegingen versnellen en voor heel Nederland geldend maken.

Er was eind 19 de eeuw al een roep om kinderen naar school te laten gaan, in plaats van aan het werk, maar het kinderwetje van Van Houten -de overheid dus- zorgde dat dit in heel NL, voor alle kinderen, ging gelden. En ja. Nederland werd steeds toleranter naar homoseksualiteit, maar het was de overheid die ervoor zorgde dat homo’s en lesbiennes hun kinderen mochten erkennen. Een overheid die daarmee het signaal gaf dat alle liefde ertoe doet.

Ik ben de politiek ingegaan, zodat we over 20 jaar zó terug kunnen kijken op het beleid van de gemeente Groningen. Beleid van een overheid die vooruit kijkt, die lef toont die de samenleving betrekt.

Ja, wil ik ze horen zeggen, er was een brede roep om een eerlijke energietransitie, en de gemeente Groningen, die liep voorop, die had visie, die maakte het waar.

Een eerlijke energietransitie is beleid van de lange adem. We leggen puzzelstukjes, we durven keuzes te maken en zo bouwen we steeds verder. Het fonds energietransitie is daarvan een mooi voorbeeld. Dit fonds richt zich specifiek op de woningbezitters met een laag inkomen en beperkt spaargeld. Een groep die vaak vergeten wordt. Dankzij dit fonds, en specifiek dankzij het amendement die we samen met veel partijen indienen, zorgen we ervoor dat deze woningbezitters in heel Groningen hun huis kunnen verduurzamen. Een unieke regeling, waarbij we elke 2 jaar bepalen of de financiële positie van de leners genoeg verbeterd is om terug te kunnen betalen. En als dat niet het geval is, dan komen we over 2 jaar terug.

En dit is nog maar ons eerste wapenfeit van ons nieuwe fonds energietransitie. De komende 4 jaar zullen we met nog meer puzzelstukjes en politieke keuzes komen, om te zorgen dat iedereen in Groningen mee kan doen. Zodat we in 2035 klimaatneutraal zijn. Zodat stijgende energieprijzen hier niet een bedreiging zijn voor onze bestaanszekerheid. In deze eerlijke energietransitie vallen mijn politieke waarden samen; solidariteit, lef tonen, iedereen betrekken, vooruit kijken en daarmee simpelweg doen wat nodig is.

Hoe mooi zou het dan ook zijn, als over 20 jaar blijkt dat deze zomer toch geen blik in de toekomst was, maar de uitzondering. Een laatste waarschuwing, waarna het ons gelukt is om het tij te keren.